-Nikhil Ranjan Panigrahi
ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍:
ପ୍ଲାଷ୍ଟିକରେ ଜୈବ ପଲିମର ଥାଏ | ଏହି ପଲିମରଗୁଡିକର ଅଧିକାଂଶ ଅଂଶ ଅଙ୍ଗାରକ ଶୃଙ୍ଖଳରୁ କିମ୍ବା ଅମ୍ଳଜାନ, ଯବକ୍ଷାରଜାନ ଓ ଗନ୍ଧକ ସହ ମିଶି ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ|
ପଲି-ଏଥିଲିନ୍ ଟେରେଫଥାଲେଟ୍ (PET):
ଏହା ପଲିଷ୍ଟର ପରିବାରର ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ ଥର୍ମୋପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପଲିମର ରେଜିନ୍। ପ୍ରାକୃତିକ ଅବସ୍ଥାରେ PET ରଙ୍ଗହୀନ, ଅର୍ଦ୍ଧ ସ୍ଫଟିକ୍ ରେଜିନ୍ | ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ହାଲୁକା ଓଜନ ତେଣୁ ଆମେ ଏହାକୁ ବୋତଲ, ପାତ୍ର ଇତ୍ୟାଦି ଉତ୍ପାଦନରେ ବ୍ୟବହାର କରୁ |
 |
| ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପ୍ରଦୂଷଣ |
ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପ୍ରଦୂଷଣ:
ବିଶେଷ ଭାବରେ, ପିଇଟି(PET) ପରି ସୁଗନ୍ଧିତ ଯୌଗିକର ଉଚ୍ଚ ଅନୁପାତ ଧାରଣ କରିଥିବା ପଲିଷ୍ଟରଗୁଡିକ ରାସାୟନିକ ଭାବରେ ନିଷ୍କ୍ରିୟ, ଫଳସ୍ୱରୂପ ଏହା ଅଣୁଜୀବ ଅବକ୍ଷୟକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରେ। କମ୍ ଉତ୍ପାଦ କିମ୍ବା ଅପଚୟୀ ଜୈବ-ତ୍ୱରକର ଅନୁପସ୍ଥିତି ହେତୁ ଏହି ଉତ୍ପାଦଗୁଡିକ ପରିବେଶରେ ଚମତ୍କାର ପ୍ରତିରୋଧକ ଅଟେ ଯାହା ସେମାନଙ୍କର ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକୁ ଭାଙ୍ଗିପାରେ |
ବିଶ୍ୱର ପିଇଟି(PET) ଉତ୍ପାଦନର ଅଧିକାଂଶ ହେଉଛି କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁ (୬୦%ରୁ ଅଧିକ) ପାଇଁ ବୋତଲ ଉତ୍ପାଦନ ପ୍ରାୟ ୩୦% ବିଶ୍ୱର ଚାହିଦା ଅଟେ | ପ୍ରତିବର୍ଷ ୫୬ ନିୟୁତ ଟନ୍ ପିଇଟି(PET) ଉତ୍ପାଦିତ ହୁଏ। ୨୦୧୬ରେ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ୪୮୦ ବିଲିୟନ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପାନୀୟ ବୋତଲ ତିଆରି କରାଯାଇଥିଲା (ଏବଂ ଅଧାରୁ କମ୍ ପୁନଃବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା)
ପରିବେଶ ପ୍ରସଙ୍ଗ:
ଏହାର ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ନିଷ୍କାସନ ମାଧ୍ୟମରେ ପରିବେଶରେ ବହୁ ପରିମାଣର ପିଇଟି(PET) ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଛି, ଫଳସ୍ୱରୂପ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ଜୈବ ମଣ୍ଡଳରେ ପିଇଟି(PET) ଜମା ହୋଇଛି |
ପିଇଟି (PET) ସାଧାରଣତଃ ବ୍ୟବସାୟିକ ଭାବରେ ବିକ୍ରି ହେଉଥିବା ପାଣି ବୋତଲ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ବୋତଲରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ | ଏହାର କ୍ଷତିକାରକ ପ୍ରଭାବ କର୍କଟ-ସୃଷ୍ଟିର କାରଣ ହୋଇପାରେ କିମ୍ବା ଅନ୍ତଃସ୍ରାବୀ ଗ୍ରନ୍ଥିର କାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ୟାଘାତକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଇପାରେ |
ଆବିଷ୍କାର ପଥ:
୨୦୧୬ ରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ହଠାତ୍ ଆଇଡୋନେଲା ସାକାଇଏନ୍ସିସ୍ ଜୀବାଣୁ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ | ଏହା ଏକ ଜୀବାଣୁ ଯାହା ପ୍ଲାଷ୍ଟିକକୁ ଏହାର ପ୍ରାଥମିକ ଅଙ୍ଗାରକ ଏବଂ ଶକ୍ତି ଉତ୍ସ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବ, ଯାହା ପିଇଟି(PET)ରୁ ମିଳିଥାଏ |
ଏହା ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ପ୍ରଥମ ପିଇଟି (PET) ଅପଘଟନକାରୀ ବୀଜାଣୁ ଯାହା ଗ୍ରାମ୍ ନେଗେଟିଭ୍, ବାୟୁ-ଉପଜୀବି,ରେଣୁ ତିଆରି କରୁନଥିବା ଏବଂ ଲମ୍ବା ଆକୃତିର | ପିଇଟି ହାଇଡ୍ରୋଲେଜ୍ (PETase) ଏବଂ ମନୋ (2- ହାଇଡ୍ରୋକ୍ସିଥାଇଲ୍) ଟେରେଫଥାଲିକ୍ ଏସିଡ୍ ହାଇଡ୍ରୋଲେଜ୍ ଧାରଣ କରେ |
(MHETase) ଯାହା ହାଇଡ୍ରୋଲାଇଜ୍ କରି ପିଇଟି(PET) କୁ ନଷ୍ଟ କରିପାରେ |
NITE BIOLOGICAL RESEARCH CENTER ନଂ ୩୦ ରେ ଇନକ୍ୟୁବେସନ ପରେ ସ୍ୱଚ୍ଛ ବୃତ୍ତାକାର କଲୋନୀ ଗଠନ କରେ | ୮୦୨ ପୋଷକ ମାଧ୍ୟମ, ତାପମାତ୍ରା ୪୫°C ରୁ ଅଧିକ ଏବଂ ସାଧାରଣ ଲବଣର ଘନତା ୩% ରୁ ଅଧିକ ହେଲେ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହ୍ରାସ ପାଇଥାଏ| ପ୍ରଥମେ ଆମକୁ ଲାଇସୋଜାଇମ୍ ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆର କୋଷଭିତ୍ତିକୁ ନଷ୍ଟ କରିବାକୁ ପଡିବ |
ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆର ଜିନୋମରେ ଆମକୁ ଡ଼ିଏନ୍ଏ ଚିହ୍ନଟ କରିବାକୁ ପଡିବ | ଯେଉଁଥିରେ ଜିନ୍ ରେ ଦୁଇଟି ଏନଜାଇମ୍ ଯଥା, PETase ଏବଂ MHETase ପାଇଁ କୋଡ୍ ହୋଇଛି | ଏଣ୍ଡୋନ୍ୟୁକ୍ଲିଜ୍ ର ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଦ୍ୱାରା ଆମକୁ ଡ଼ିଏନ୍ଏ ବିଭାଗ କାଟିବାକୁ ପଡିବ | ଯଦି ଆମେ ସିଧାସଳଖ ପୋଷକଜୀବରେ ଡ଼ିଏନ୍ଏ ଖଣ୍ଡ ଭର୍ତ୍ତି କରିବା ତେବେ ଏହା ଖରାପ ହୋଇପାରେ | ପୋଷକଜୀବକୁ ଟାର୍ଗେଟ୍ ଜିନ୍ ରଖିବା ପାଇଁ ଆମକୁ ଏକ ଭେକ୍ଟର ଦରକାର |
ଭେକ୍ଟର ଆତ୍ମ-ନକଲ କରନ୍ତି | ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଏଣ୍ଡୋନ୍ୟୁକ୍ଲିଜ୍ ଉଭୟ ଭେକ୍ଟର ଏବଂ ଟାର୍ଗେଟ୍ ଡ଼ିଏନ୍ଏ ପାଇଁ ବାନ୍ଧିବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରକାର ସୁସଙ୍ଗତ ଶେଷ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାନ୍ତି | ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଏଣ୍ଡୋନ୍ୟୁକ୍ଲିଜ୍ ଟାର୍ଗେଟ୍ ଡ଼ିଏନ୍ଏ ଏବଂ ଭେକ୍ଟର୍ ଗୁଡ଼ିକୁ କାଟିଦିଏ| ଯେତେବେଳେ ଭେକ୍ଟର ଟାର୍ଗେଟ୍ ଡ଼ିଏନ୍ଏ ସହିତ ବନ୍ଧା ହୁଏ ଏହା ରେକମ୍ବିନାଣ୍ଟ ଡ଼ିଏନ୍ଏ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଏବଂ ଏହା ପରେ ଏହାକୁ ପୋଷକଜୀବ ମଧ୍ଯରେ ରଖାଯାଏ |
ଯେତେବେଳେ ପୋଷକ ଜୀବ ହେଉଛି ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ଏବଂ ବିଭାଜନ ହୁଏ ସେତେବେଳେ ରିକମ୍ବିନାଣ୍ଟ ଡ଼ିଏନ୍ଏ ମଧ୍ୟ ବିଭକ୍ତ ହୁଏ । ଭେକ୍ଟର ହେଉଛି ପ୍ଲାସମିଡ (ଅତିରିକ୍ତ କ୍ରୋମୋଜୋମାଲ୍ ଡ଼ିଏନ୍ଏ ଯାହା ସ୍ଵୟଂ ନକଲ କରିପାରେ) ଏହାର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଆଦିକେନ୍ଦ୍ର ଅଛି ଯେଉଁଠାରେ ଟାର୍ଗେଟ ଡ଼ିଏନ୍ଏକୁ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇପାରିବ ଏବଂ ଏହା ମଲ୍ଟିପୁଲ୍ କ୍ଲୋନିଂ ସାଇଟ୍ ଭାବରେ ଜଣା। ଏହା ଏକାଧିକ ସ୍ଥାନରେ ଟାର୍ଗେଟ ଡ଼ିଏନ୍ଏକୁ ଭର୍ତ୍ତି
ସିଲେକ୍ଟେବଲ୍ ମାର୍କର ହେଉଛି ଏକ ଜିନ୍ କ୍ରମ ଯାହା ଏକ ଭେକ୍ଟର ମଧ୍ୟରେ କୃତ୍ରିମ ଭାବରେ ଲଗାଯାଇ ପାରିବ। ଏହା ଏକ ବାହ୍ଯ ପ୍ରକାଶିତ ଗୁଣକୁ ବିକାଶ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ଯାହାକୁ ଆମେ କୃତ୍ରିମ ଭାବରେ ଜାଣିପାରିବା।
ରିକମ୍ବିନାଣ୍ଟ ଡ଼ିଏନ୍ଏ , ପୋଷକ ଜୀବରେ ପ୍ରବେଶ କରେ ଏବଂ ଜିନ୍ ର ବିଭିନ୍ନ ନକଲ ତିଆରି କରେ, ଏହା ପରେ ବଡ଼ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି ପୋଷକ ଜୀବରେ ରିକମ୍ବିନାଣ୍ଟ ଡ଼ିଏନ୍ଏ କେଉଁଠି ଅଛି? ସରଳ ଶବ୍ଦରେ ଏହା ଉତ୍ତର ଦେବାକୁ ଆମେ କହିବୁ ସେଠାରେ ଜିନୀୟ ପାଠାଗାର ଅଛି ଯେଉଁ ଠାରେ ଡ଼ିଏନ୍ଏର ନକଲ ଗୁଡିକ ରହିଛି।
ଗୋଟେ ପେଟ୍ରି ଡିସ୍ ରେ ବୀଜାଣୁ ବିଭିନ୍ନ ଗୋଷ୍ଠୀ କରିଥାଏ ଏହା ବୀଜାଣୁ ପ୍ରଜାତିମାନଙ୍କର ଜୀନୋମ୍ କୁ ମଧ୍ୟ ଧାରଣ କରିଥାଏ ଯାହା ଜୀନୋମ୍ ପାଠାଗାର ନାମରେ ଜଣା କିନ୍ତୁ ଏହା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀନୋମ୍ କୁ ଆବଶ୍ୟକ କରିନଥାଏ । ଆମକୁ କେବଳ ସେହି ଜିନ୍ ଦରକାର ଯାହା ଏନଜାଇମ ପାଇଁ କୋଡ଼୍ ହୋଇଛି।
ଜୀନୋମ୍ ପାଠାଗାର ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ କାରଣ ଆମକୁ ସମସ୍ତ ରିକମ୍ବିନାଣ୍ଟ ଡ଼ିଏନ୍ଏ କୁ ଗୋଟିଏ କଲୋନୀରେ ରଖିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଗୋଟିଏ କଲୋନୀରେ ସମସ୍ତ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଜୀନ୍ ସଂଗ୍ରହ କରିବାକୁ ପ୍ରଥମେ ଅଧିକ ସମୟ ଲାଗେ କିନ୍ତୁ ସଂଗ୍ରହ ପରେ ପରିବର୍ତ୍ତୀ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଜିନ୍ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ଆମ ପାଇଁ ସହଜ ହେବ ।
ଯଦି କୌଣସି କାରଣରୁ ଦୁଇଟି ଏନଜାଇମ ପାଇଁ କୋଡ଼୍ ହୋଇଥିବା ଜିନ୍ ସଂକ୍ରମିତ ହୁଏ ତେବେ ଜୀନୋମ୍ ପାଠାଗାରର ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ନାହିଁ କାରଣ ଡ଼ିଏନ୍ଏ ର ଅଂଶଟି ସଂକ୍ରମିତ ଅଟେ। ତେଣୁ ଟ୍ରାନ୍ସକ୍ରିପ୍ସନ୍ ପରେ ଏମ୍ଆରଏନ୍ଏ ତିଆରି ହୁଏ ଏବଂ ଏମ୍ଆରଏନ୍ଏ ର ରିଭର୍ସ ଟ୍ରାନ୍ସକ୍ରିପ୍ସନ୍ ପରେ ସି-ଡ଼ିଏନ୍ଏ ତିଆରି ହୁଏ । ଆମକୁ ସିଡ଼ିଏନ୍ଏ ର କିଛି ଅଂଶ ଭେକ୍ଟରରେ ଭର୍ତ୍ତି କରିବା ଆବଶ୍ୟକ। ରିକମ୍ବିନାଣ୍ଟ ସି-ଡ଼ିଏନ୍ଏ, ପୋଷକ ଜୀବ ରେ ରଖାଯାଇଛି। ଭେକ୍ଟର ନିଜସ୍ଵ ନକଲ କରେ ତେଣୁ ସି-ଡ଼ିଏନ୍ଏ ମଧ୍ୟ ଏକାକଳୀନ ନକଲ କରେ। ଡ଼ିଏନ୍ଏ ରିକମ୍ବିନାଣ୍ଟ ପରେ ଏହା କ୍ଲୋନିଂଭେକ୍ଟର ଦ୍ୱାରା ପୋଷକ ଜୀବ କୋଷକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୁଏ । ଭେକ୍ଟର ପରିପ୍ରକାଶ ହେବା କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଏ । ଚାହୁଁ ଥିବା ଜିନ୍ ର ପରିପ୍ରକାଶ, ପରିପ୍ରକାଶ ଭେକ୍ଟର ସାହାଯ୍ୟରେ ହୋଇଥାଏ।
ରିକମ୍ବିନାଣ୍ଟ ଡ଼ିଏନ୍ଏ - ଏମ୍ଆରଏନ୍ଏ - ପୁଷ୍ଟିସାର ।
ପୁଷ୍ଟିସାର ପରିପ୍ରକାଶ ପାଇଁ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ନୀତି ପୂରଣ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ :-
- ଏକ ଦୃଢ଼ ପ୍ରମୋଟର୍ (ଇଣ୍ଡ୍ୟୁସିବଲ୍) ଏକ ପ୍ରମୋଟର୍ ହୋଇପାରେ ଯାହା ଆଇପିଟିଜି ଭଳି ରସାୟନ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରେରିତ ହୋଇପାରେ; ଯାହା ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ କିଛି ପୁଷ୍ଟିସାର ପରିପ୍ରକାଶ ବଢାଇଥାଏ।
- ଅନୁବାଦ ଏବଂ ପ୍ରାରମ୍ଭ କ୍ରମ (ରାଇବୋସୋମାଲ୍ ବାଇଣ୍ଡିଂ ସାଇଟ୍ ଏବଂ ଆରମ୍ଭ କୋଡନ୍ ଏବଂ ଏକ ଟ୍ରାନ୍ସକ୍ରିପସନ୍ ସମାପ୍ତି କ୍ରମ)। ପରିପ୍ରକାଶ ପାଇଁ ଉପାଦାନଗୁଡିକ ଯାହା ମନୋନୀତ ପୋଷକ ଜୀବ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଅଟେ (ପ୍ରାକ୍ ନ୍ୟଷ୍ଟିୟ ପାଇଁ ଡାଲଗାର୍ନୋ କ୍ରମ ଓ ସୁନ୍ୟଷ୍ଟିୟ ପାଇଁ କୋଜାକ କନ୍ସେସସ୍ କ୍ରମ) |
- ଶୁଦ୍ଧକରଣ ଟ୍ୟାଗ୍, ଯାହା ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପ୍ରୋଟିନ ବାହାର କରେ।
- ଫ୍ୟୁଜନ୍ ପ୍ରୋଟିନ୍ ସମସ୍ୟା (ଉତ୍ତମ ଦ୍ରବଣ ପାଇଁ ଗ୍ଲୁଟାଥିଅନ୍ ଏସ୍-ଟ୍ରାନ୍ସଫରେଜ୍ କିମ୍ବା ମାଲ୍ଟୋଜ୍ ବାଇଣ୍ଡ ପ୍ରୋଟିନ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ)
ଆମେ ପୋଷକ ଜୀବ ରୁ ଜିନ୍ ବାହାର କରିପାରିବା। ଯଦି ପୋଷକ ଜୀବ ର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଜିନ୍, ଅଛି ଯାହା ଆମେ ଚାହୁଁଥିବା ଜିନ୍ କୁ ନଷ୍ଟ କରୁଛି କିମ୍ଵା ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି ଏବଂ ଉନ୍ନତ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଆମେ ଅନ୍ୟ ଏକ ଜିନ୍ କୁ ଭର୍ତ୍ତି କରିପାରିବା ଏବଂ ଚାହୁଁଥିବା ଜିନ୍ ପାଇଁ ଏକ ଉପଯୁକ୍ତ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବା।
ନକ୍ ଆଉଟ୍- ଜିନ୍ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବାଦ୍ ଦିଆଯାଇଛି।
ନକ୍ ଡାଉନ୍- ଆରଏନ୍ଏ ଇଣ୍ଟରଫରେନ୍ସ୍ କୁ ମିଶାଇ ଇଚ୍ଛିତ ଜିନ୍ ର ପ୍ରକାଶକୁ ଛାଡିଦିଏ ।
ଯଦି ଏହା ସମ୍ଭବ ଆମେ ଆମିନୋ ଏସିଡ ଏବଂ ପ୍ରୋଟିନର କ୍ରମକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିପାରିବା ଯାହା ମ୍ୟୁଟେଜେନେସିସ୍ ଦ୍ବାରା ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ଇଚ୍ଛିତ ସ୍ଥାନରେ ଅଛି। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଗୋଟିଏ ଆମିନୋ ଏସିଡ ର ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହିତ ପ୍ରୋଟିନର ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିପାରିବା।
ଆମକୁ କ'ଣ ଆବଶ୍ୟକ :
ଡ଼ିଏନ୍ଏ ଅଣୁ ଯାହା ପ୍ରୋଟିନ ଧାରଣ କରିଥାଏ ଯାହା ପ୍ରୋଟିନ ପାଇଁ ଏନକୋଡ୍ କରେ । ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହେବାକୁଥିବା ସ୍ଥାନର ଚାରିପାଖରେ ଥିବା ଜିନ୍ ଉପରେ ଥିବା ନ୍ୟୁକ୍ଲିଓଟାଇଡ କ୍ରମ ଜାଣିବା। ଆମେ ଏକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଡ଼ିଏନ୍ଏ ସୃଷ୍ଟି କରିଛୁ ଯାହା ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହେବାକୁ ଥିବା ସାଇଟ୍ ସହିତ ପରିପୂରକ ଅଟେ । ଯଦିଓ ଗୋଟିଏ ବେସ୍ ମେଳ ଖାଉନାହିଁ , ତଥାପି ଡ଼ିଏନ୍ଏ ପ୍ରାଇମର୍, ଡ଼ିଏନ୍ଏ ଟେମ୍ପଲେଟରେ ଦେଖାଯିବ କାରଣ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ବେସ ସଠିକ ଭାବରେ ଯୋଡି ହୋଇଛି।
