ଇଂରାଜୀ ରେ ଏହି ଲେଖା କୁ ପଢ଼ିବା ପାଁଇ ଏଠାରେ କ୍ଲିକ୍ କରନ୍ତୁ ।
ଏକ ସଂଗଣକ ଯନ୍ତ୍ର (computer) ର ଅନୁରୂପ ବ୍ୟବହାର କରି, ଜଣେ ଏକ କୋଷର କୋଷଜୀବକ (cytoplasm) କୁ ହାର୍ଡୱେର୍ ଏବଂ ଜିନୋମ୍ କୁ ଅପରେଟିଂ ସିଷ୍ଟମ୍ ଭାବରେ ଚିନ୍ତା କରିପାରେ | ଏକ କୃତ୍ରିମ କୋଷ ଜିନୋମର ସଂଶ୍ଲେଷଣ ପରେ ଏହାକୁ ଏକ ପ୍ରାପକ କୋଷଜୀବକରେ ସ୍ଥାପନ କରି ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଏ | ପ୍ରାପକ କୋଷଜୀବକର ମୂଳ ଉପାଦାନଗୁଡିକ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବିଭାଗରେ ବଦଳାଯାଏ ଏବଂ କୃତ୍ରିମ କୋଷ କୃତ୍ରିମ ଜିନୋମ୍ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଏକ ଫେନୋଟାଇପ୍ ବା ଦୃଶ୍ୟମାନ ଗୁଣଗୁଡିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ |
ନିକଟରେ, ଜେ କ୍ରେଗ୍ ଭେଣ୍ଟର ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ର ଗବେଷକମାନେ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ବୋତଲ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥରୁ ନିର୍ମିତ ଏକ ଜିନୋମକୁ ଏକାଠି କରି ଏବଂ ଏହାକୁ ଏକ ପ୍ରାପକ କୋଷରେ ପ୍ରତିରୋପଣ କରି ପ୍ରଥମ କୃତ୍ରିମ କୋଷ ତିଆରି କରିଛନ୍ତି | ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସଫଳତା ଆଣବିକ ସ୍ତରରେ ଜୀବନର ପଦାର୍ଥ ଉପରେ ଏକ ନୂତନ ସ୍ତରର ନିୟନ୍ତ୍ରଣକୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରେ ଏବଂ ଯାହା ଟିକା ଉତ୍ପାଦନ କରୁଥିବା କୋଷଗୁଡ଼ିକୁ ତିଆରି କରିବାର ଉପାୟ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ| ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରନ୍ତି ଯେ କୃତ୍ରିମ କୋଷଟି ଏକ ପ୍ରକଳ୍ପର ଫଳାଫଳ ଭାବରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ସଂଖ୍ୟକ ଜିନ୍ ସହିତ ଏକ କୋଷକୁ କିପରି ବଞ୍ଚିବା ସମ୍ଭବ କରିବ ତାହା ଜାଣିବା ପାଇଁ ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇଥିଲା |
ଏକ କୃତ୍ରିମ କୋଷ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ଜଡିତ ଅଛି | ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି:-
୧. ଏକ କୃତ୍ରିମ କୋଷ ତିଆରି କରିବାର ପ୍ରଥମ ପଦକ୍ଷେପ ହେଉଛି ଜିନୋମର ଢାଞ୍ଚା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା | ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ସଂଗଣକ ଯନ୍ତ୍ରରେ କରାଯାଇଥାଏ | ପରୀକ୍ଷାଗାରରେ ଡିଏନଏର ଲମ୍ବା ଖଣ୍ଡକୁ ସଂଶ୍ଲେଷଣ କରିବା ଆଜି ମହଙ୍ଗା ଏବଂ ସମୟସାପେକ୍ଷ | ତେଣୁ ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀମାନେ ଯେକୌଣସି ଇଚ୍ଛାକୃତ କୋଷ (ସାଧାରଣତଃ ଜୀବାଣୁ)ରୁ ଜିନୋମ କାଟିବା ପାଇଁ ଏକ ସଂଗଣକ ଯନ୍ତ୍ର ପ୍ରୋଗ୍ରାମ୍ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ | ସଂଗଣକ ଯନ୍ତ୍ର ପ୍ରୋଗ୍ରାମ୍ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଖଣ୍ଡର ଉଭୟ ମୁଣ୍ଡରେ ଷ୍ଟିକି ଅନୁକ୍ରମ ଯୋଗ କରେ ଯାହା ଖଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକୁ ପୁନର୍ବାର ଏକାଠି ରଖିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରିବ|
୨. ତା'ପରେ ସେମାନେ ଲକ୍ଷ୍ୟ କୋଷଗୁଡ଼ିକୁ ଚୟନ କରନ୍ତି, ସାଧାରଣତଃ ଖମୀର (yeast) ଏବଂ ଇ. କୋଲି, ଯାହା ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ | ସେମାନେ ଜିନୋମ୍ ଖଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକୁ ଡିଏନଏର ଏକ ବୃତ୍ତାକାର ଖଣ୍ଡରେ ସଂଯୋଗ କରନ୍ତି, ଯାହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିବା କୃତ୍ରିମ ଜିନୋମ୍ ତିଆରି କରେ | ଲକ୍ଷ୍ୟ କୋଷ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପୂର୍ବରୁ, ଡିଏନଏ ଖଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କୋଷ ଅନୁକୂଳ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ | ଏହା କରିବା ପାଇଁ, ଆମକୁ ଡିଏନଏ ଖଣ୍ଡର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସେଟରେ ଡିଏନଏ ଖଣ୍ଡର ଏକ ଛୋଟ କ୍ରମ ଯୋଡିବା ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ଯାହା ଖଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକୁ ଏକ ଲୁପରେ ଟାଣି ନେଇଥାଏ ଏବଂ ଖଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକୁ ଡିଏନଏକୁ ଗୋବଲ୍ କରିବା ପାଇଁ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଇଥିବା କୋଷଗୁଡ଼ିକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ |
୩. ଲକ୍ଷ୍ୟ କୋଷଗୁଡ଼ିକ ତା'ପରେ ଦଶ ପ୍ରକାରର ଡିଏନଏ ଖଣ୍ଡ ସହିତ ଏକ ଦ୍ରବଣରେ ମିଶାଯାଏ, ଯାହା ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମନୋନୀତ ମୂଳ କୋଷର ଜିନୋମର ନିରନ୍ତର ଅନୁକ୍ରମ ସୃଷ୍ଟି କରେ | ଲକ୍ଷ୍ୟ କୋଷଗୁଡ଼ିକ ଖଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକୁ ଏକାଠି ରଖିବାର କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି | ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ପୁନରାବୃତ୍ତି ନ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଖମୀରକୁ ଜିନୋମର ବୃହତ ଏବଂ ବୃହତ ଖଣ୍ଡକୁ ଏକାଠି ରଖାଯାଏ | ପରିଶେଷରେ, କେତେକ ଲକ୍ଷ୍ୟ କୋଷ ଏକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କୃତ୍ରିମ ଜିନୋମ୍ ଏକାଠି କରିଥିବେ | ଏକ କଲୋନୀରେ ସମଗ୍ର ଜୀବାଣୁ ଜିନୋମ୍ ଅଛି ବୋଲି ଯାଞ୍ଚ କରିବା ପାଇଁ ପରୀକ୍ଷଣ କରିବା ପରେ, ଗବେଷକମାନେ କୋଷଗୁଡ଼ିକୁ ଏକ ଫ୍ଲାସ୍କରେ ବଢାଇଥା'ନ୍ତି ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ ବହୁଗୁଣିତ କରିବାକୁ ଏବଂ ଜିନୋମ୍ ଉତ୍ପାଦନ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥାଏ |
୪. ପରବର୍ତ୍ତୀ ପଦକ୍ଷେପ ହେଉଛି ଲକ୍ଷ୍ୟ କୋଷରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କୃତ୍ରିମ ଜୀବାଣୁର ଜିନୋମ୍ ବାହାର କରିବା ଏବଂ ଏହାକୁ ଜୀବାଣୁ କୋଷରେ ପ୍ରତିରୋପଣ କରିବା | କୋଷରୁ ଜିନୋମ୍ ବାହାର କରିବା ଏବଂ ଏହାକୁ ପରିବହନ କରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାର ସବୁଠାରୁ ଚତୁରତାପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା | ଜିନୋମ୍ ହେଉଛି ବିରାଟ ଅଣୁ | ଖାଲି ଡିଏନଏ ଅଣୁ ଚାରିପାଖରେ ବୁଲୁଥିବା ଜଳର ଚାପଜନିତ ବଳ (shear force) ଏହାକୁ ଅଲଗା କରିପାରେ | ତେଣୁ ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀମାନେ ଜେଲର ଏକ ଖଣ୍ଡରେ ଡିଏନଏକୁ ଅଚଳ କରିଦିଅନ୍ତି ଏବଂ ଏହାକୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ପରୀକ୍ଷାଗାର ନେଇଯାଆନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ପ୍ରତିରୋପଣ ପ୍ରାପକ କୋଷପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ | ପ୍ରାପକ କୋଷଗୁଡ଼ିକ କୋଷଗୁଡ଼ିକର ଏକ ଘନିଷ୍ଠ ସମ୍ପର୍କୀୟ ଯାହାର ଜିନୋମ୍ ହେଉଛି କୃତ୍ରିମ ଜିନୋମର ଆଧାର | ପରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ ତ୍ରୁଟି ମାଧ୍ୟମରେ, ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀମାନେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଛନ୍ତି ଯେ କୋଷଗୁଡ଼ିକର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଚକ୍ର ଏବଂ ବିଭାଜନର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଂଶ ଅଛି ଯେଉଁଥିରେ ସେମାନେ ବହିଃ ଡିଏନଏ ଗ୍ରହଣ କରିବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ |
କୃତ୍ରିମ ଜିନୋମ୍ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପ୍ରାପକ କୋଷଗୁଡ଼ିକୁ ପାଇବା ଆଂଶିକ ସୁଯୋଗର ବିଷୟ | ଜଣେ ଗବେଷକ ପ୍ରାପକ କୋଷଗୁଡ଼ିକୁ ସେମାନଙ୍କର ପୃଷ୍ଠକୁ ତରଳ ଏବଂ ଅଠାଳିଆ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ରାସାୟନିକ ଦ୍ରବଣ ସହିତ ମିଶ୍ରଣ କରନ୍ତି, ତା'ପରେ କୋଷଗୁଡ଼ିକୁ ଡିଏନଏ ସମାଧାନରେ ଯୋଗ କରନ୍ତି | ଥରେ ମିଶ୍ରିତ ହେବା ପରେ, ଅଠାଳିଆ କୋଷଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପର ସହିତ ସଂଯୋଜିତ ହେବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି | ସେମାନଙ୍କର ପୃଷ୍ଠ କ୍ଷେତ୍ର ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବାରୁ ଏକ ଗୋଲାକାର ଆକୃତି ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ, କୋଷଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କ ଚାରିପାଖରେ ଥିବା ଦ୍ରବଣରୁ ଘନତ୍ଵ ଲାଭ କରନ୍ତି | ସୌଭାଗ୍ୟବଶତଃ, ଯେତେବେଳେ ଏହି କୋଷ ଗୁଡ଼ିକ ସଂଯୋଜିତ ହୁଅନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ଏଥି ମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ବୃହତ୍ କୋଷ ଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ କୋଷର ଜିନୋମର ପ୍ରତିରୂପ ଗ୍ରହଣ କରିଥା'ନ୍ତି ।
ପ୍ରାୟ ତିନି ଘଣ୍ଟା ପାଇଁ ଛାଡି, ଏକରୁ ଅଧିକ ଜିନୋମ୍ ଥିବା କୋଷଗୁଡ଼ିକ ବିଭାଜିତ ହୋଇଥା'ନ୍ତି, ଯାହାଦ୍ଵାରା ଏକ କୋଷ ପ୍ରକାରର ମିଶ୍ରଣ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ | ୧୦୦,୦୦୦ କୋଷମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ଗୋଟିଏରେ ପ୍ରତିରୋପିତ ଜିନୋମ ଅଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଏକ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍-ପ୍ରତିରୋଧୀ ଜିନ୍ ଥାଏ | ଯେତେବେଳେ କୋଷ ଦ୍ରବଣ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ ଧାରଣ କରୁଥିବା ପ୍ଲେଟ୍ ରେ ଅଙ୍କାବଙ୍କା ରେଖାରେ ଟଣାଯାଏ (streaked), କେବଳ ପ୍ରତିରୋପିତ ଜିନୋମ୍ ଧାରଣ କରିଥିବା କୋଷମାନେ ହିଁ ବଞ୍ଚିଥା'ନ୍ତି | ଏହିପରି, ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମ ପାଖରେ ଥିବା କୋଷ ହେଉଛି ଏକ କୃତ୍ରିମ କୋଷ |
ଜେ କ୍ରେଗ୍ ଭେଣ୍ଟର ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ସଫଳତାର ସହ ଏକ ପ୍ରୋଟୋସେଲ୍ ସୃଷ୍ଟି କଲା, ଏକ କୋଷ ଯାହାର ଜୀବନ ପାଇଁ ସମସ୍ତ ସର୍ବନିମ୍ନ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଥାଏ ଏବଂ କେବଳ କୋଷ ଯାହା ଉପରେ ଏହା ସଫଳତାର ସହିତ କରାଯାଇପାରେ ତାହା ହେଉଛି ମାଇକୋପ୍ଲାଜମା ମାଇକୋଇଡ୍ । ଯଦିଓ କୁତ୍ରିମ କୋଷଗୁଡ଼ିକ ଔଷଧ ଏବଂ ଫାର୍ମାସ୍ୟୁଟିକାଲ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକ ସଫଳତା ଭାବରେ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ଏହାର ବ୍ୟବହାର ଅତ୍ୟଧିକ ଆର୍ଥିକ ନିବେଶ ଏବଂ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ-ଗଣନା ଯନ୍ତ୍ର ଆବଶ୍ୟକ କରେ | ମୌଳିକ ଆଣବିକ ନିୟମାବଳୀର ବୁଝାମଣା ପାଇଁ ଏହି ଟପ୍-ଡାଉନ୍ ଆଭିମୁଖ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ସୀମିତତା ଅଛି, କାରଣ ଧାରକ ଜୀବମାନଙ୍କର ଏକ ଜଟିଳ ଏବଂ ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଇଥିବା ଆଣବିକ ଗଠନ ଅଛି | ଆହୁରି ମଧ୍ୟ, ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକ ଜୀବନ୍ତ କୋଷକୁ ଏହାର ପ୍ରଣେତା ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର ନ କରି ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥରୁ ଏକ ନୂତନ ଜୀବନ୍ତ କୋଷ ସୃଷ୍ଟି କରିବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିନାହାଁନ୍ତି |
ଆଧାର:-
- ps://www.technologyreview.com/2010/06/14/202896/how-to-make-an-artificial-cell/
- https://biochem.wisc.edu/sites/default/files/symposia/steenbock/33rd/speaker_pdfs/Smith_Hamilton.pdf
